Cumulative Layout Shift – czym jest i jak wpływa na pozycjonowanie?

Korzystasz z Internetu i nagle, gdy już chcesz kliknąć przycisk „Kup teraz”, cała strona przesuwa się w dół, a Ty trafiasz w reklamę zamiast dokonać zakupu? To klasyczny przykład problemu związanego z Cumulative Layout Shift. Google, dostrzegając jak irytujące mogą być takie przesunięcia, uczynił ten wskaźnik jednym z kluczowych czynników wpływających na ocenę jakości stron.

Czym jest Cumulative Layout Shift?

Cumulative Layout Shift (CLS) to miara stabilności wizualnej strony internetowej podczas jej ładowania. Mówiąc prościej – wskaźnik ten pokazuje, jak bardzo elementy strony „skaczą” lub przesuwają się w trakcie wyświetlania. Każdy z nas doświadczył sytuacji, gdy nagle tekst, który właśnie czytamy, przesuwa się, bo załadowała się grafika lub reklama.

CLS mierzy sumę wszystkich niespodziewanych przesunięć elementów na stronie. Im wyższy wskaźnik, tym gorsza stabilność wizualna i tym samym gorsze doświadczenie użytkownika. Warto pamiętać, że Google nie ocenia tu wszystkich przesunięć – tylko te niespodziewane, które nie wynikają z interakcji użytkownika.

CLS jako część Core Web Vitals

Cumulative Layout Shift należy do zestawu metryk znanych jako Core Web Vitals. Obok niego znajdziemy:

• Largest Contentful Paint (LCP) – mierzący szybkość ładowania głównej zawartości
• First Input Delay (FID) – mierzący responsywność strony na interakcje użytkownika

Te trzy wskaźniki razem dają obraz tego, jak użytkownicy rzeczywiście odbierają wydajność strony. Nie są to abstrakcyjne, techniczne miary – to wskaźniki bezpośrednio związane z tym, co czuje i widzi odwiedzający Twoją witrynę.

Dlaczego Cumulative Layout Shift ma znaczenie?

Problem niestabilności wizualnej jest ważny z dwóch powodów: wpływa na użytkowników i na pozycjonowanie w Google.

Wpływ na doświadczenie użytkownika

Niestabilny układ strony to przepis na frustrację użytkowników. Wyobraź sobie takie sytuacje:

• Czytasz artykuł, gdy nagle tekst przesuwa się, bo załadowała się grafika
• Chcesz kliknąć przycisk, ale w ostatniej chwili pojawia się baner reklamowy i trafiasz w coś innego
• Wypełniasz formularz, ale pola przesuwają się, powodując błędy we wprowadzanych danych

Takie doświadczenia są nie tylko irytujące, ale mogą prowadzić do porzucenia strony. Badania Google pokazują, że aż 24% użytkowników mobilnych doświadcza problemów z przesuwającymi się elementami. Czy chcesz, żeby co czwarty odwiedzający był sfrustrowany Twoją stroną?

Wpływ na SEO i ranking w Google

Od maja 2021 roku Core Web Vitals, w tym Cumulative Layout Shift, stały się oficjalnymi czynnikami rankingowymi w algorytmie Google. Oznacza to, że strony z lepszym CLS mają większe szanse na wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania.

Oczywiście, CLS to tylko jeden z wielu czynników – treść nadal jest najważniejsza. Jednak gdy Google musi wybrać między dwoma podobnymi stronami o zbliżonej jakości treści, ta z lepszym CLS ma przewagę. Dodatkowo, wszystkie sygnały wskazują, że jakość techniczna stron będzie coraz ważniejsza w przyszłych aktualizacjach algorytmu.

Jak mierzony jest Cumulative Layout Shift?

Pomiar CLS może wydawać się skomplikowany, ale warto zrozumieć jego podstawy. Google oblicza CLS jako sumę wszystkich pojedynczych przesunięć elementów strony. Każde przesunięcie to wynik mnożenia dwóch czynników:

• Impact Fraction – jaka część ekranu jest zajmowana przez przesuwający się element
• Distance Fraction – jak daleko ten element się przesunął

Formula wygląda tak:

CLS = Impact Fraction × Distance Fraction

Przykładowo, jeśli element zajmujący połowę ekranu (Impact Fraction = 0,5) przesunie się w dół o 25% wysokości ekranu (Distance Fraction = 0,25), to pojedynczy shift score wynosi 0,125. Im mniejsza wartość, tym lepiej.

Skala i interpretacja wyników CLS

Google klasyfikuje wyniki CLS w trzech grupach:

• Dobry: poniżej 0,1
• Wymaga poprawy: między 0,1 a 0,25
• Słaby: powyżej 0,25

Najlepsze strony utrzymują CLS poniżej 0,1, co oznacza minimalną niestabilność układu podczas ładowania.

Co powoduje wysoki Cumulative Layout Shift?

Znajomość przyczyn wysokiego CLS to pierwszy krok do rozwiązania problemu. Trzy główne czynniki to:

Obrazy i multimedia bez określonych wymiarów

Najczęstszym winowajcą wysokiego CLS są obrazy i filmy bez zdefiniowanych wymiarów w kodzie HTML. Kiedy obraz ładuje się na stronie, a przeglądarka nie zna wcześniej jego rozmiarów, najpierw wyświetla stronę bez niego, a następnie musi „przepchnąć” inne elementy, gdy obraz się załaduje.

Problem ten jest szczególnie widoczny na stronach responsywnych, gdzie obrazy mają zmienne wymiary zależne od rozmiaru ekranu. Bez określonych atrybutów width i height lub proporcji aspect ratio, przeglądarka nie może zarezerwować odpowiedniej przestrzeni.

Spójrz na tę prostą sytuację: masz artykuł z obrazem na górze, a pod nim tekst. Jeśli wymiary obrazu nie są określone, tekst najpierw pojawi się wysoko, a gdy załaduje się obraz – przesunie się w dół. Użytkownik, który zaczął już czytać tekst, nagle traci miejsce, w którym był.

Dynamiczne treści i reklamy

Reklamy, widgety mediów społecznościowych i inne treści ładowane przez zewnętrzne skrypty to częste źródło problemów z CLS. Gdy dynamiczna treść pojawia się po załadowaniu głównej zawartości, może wypychać istniejące elementy i powodować przesunięcia.

Szczególnie problematyczne są reklamy o zmiennych rozmiarach lub te, które pojawiają się w różnych momentach ładowania strony. Wyobraź sobie czytanie artykułu, gdy nagle, po 3 sekundach, pojawia się duża reklama pośrodku tekstu, przesuwając wszystko co poniżej.

Ładowanie fontów i zasobów CSS

Niestandardowe czcionki również mogą powodować problemy z CLS. Gdy niestandardowy font jest ładowany, przeglądarka może początkowo wyświetlić tekst używając zapasowej czcionki, a następnie zmienić ją na właściwą po załadowaniu. Ponieważ różne czcionki mają różne metryki (wysokość, szerokość znaków), taka podmiana często zmienia układ tekstu.

Jest to szczególnie zauważalne na stronach używających wielu rodzajów i grubości fontów. Każdy wariant to dodatkowy plik do pobrania, co wydłuża czas ładowania i zwiększa ryzyko przesunięć układu.

Jak poprawić wskaźnik Cumulative Layout Shift?

Optymalizacja CLS wymaga systematycznego podejścia. Oto najskuteczniejsze metody poprawy tego wskaźnika:

Optymalizacja obrazów i multimediów

Obrazy i multimedia są często głównym źródłem problemów z CLS. Oto jak je naprawić:

1. Zawsze określaj wymiary obrazów – dodaj atrybuty width i height do wszystkich elementów <img>:

htmlCopy<img src="obrazek.jpg" width="800" height="600" alt="Opis obrazka">

2. Używaj właściwości aspect-ratio w CSS – dla responsywnych obrazów określ proporcje:

cssCopyimg {
  width: 100%;
  aspect-ratio: 16 / 9;
}

3. Stosuj zastępcze obrazy (placeholders) – techniki takie jak szkieletowe ekrany (skeleton screens) lub obrazy niskiej jakości (LQIP) rezerwują miejsce dla elementów przed ich pełnym załadowaniem.
4. Preładuj kluczowe obrazy – użyj atrybutu preload dla najważniejszych obrazów:

htmlCopy<link rel="preload" as="image" href="hero-image.jpg">

Dzięki tym technikom, nawet jeśli obraz jeszcze się nie załadował, przeglądarka zarezerwuje dla niego odpowiednią przestrzeń, zapobiegając przesunięciom.

Zarządzanie reklamami i dynamicznymi treściami

Reklamy są trudniejsze do kontrolowania, ale istnieją skuteczne metody minimalizacji ich wpływu na CLS:

1. Rezerwuj przestrzeń dla reklam – zawsze definiuj wymiary kontenerów reklamowych:

cssCopy.ad-container {
  min-height: 250px;
  min-width: 300px;
}

2. Wybieraj reklamy o stałych wymiarach – jeśli masz wpływ na wybór formatów reklamowych, preferuj te o stałych rozmiarach.
3. Priorytetyzuj ładowanie reklam w widocznym obszarze – reklamy na górze strony powinny ładować się wcześniej niż te na dole.
4. Używaj iframe z określonymi wymiarami – dla osadzanych treści, takich jak mapy czy widgety mediów społecznościowych.

Pamiętaj, że nawet jeśli reklamy są ważnym źródłem przychodów, ich negatywny wpływ na doświadczenie użytkownika może ostatecznie zmniejszyć ruch na stronie, a tym samym – przychody.

Optymalizacja fontów i CSS

Fonty mogą być nieoczywistym źródłem problemów z CLS. Oto najlepsze praktyki:

1. Używaj preconnect i preload dla fontów – przyspiesz ładowanie fontów:

htmlCopy<link rel="preconnect" href="https://fonts.googleapis.com">
<link rel="preload" href="/fonts/custom-font.woff2" as="font" type="font/woff2" crossorigin>

2. Stosuj font-display: swap lub font-display: optional – kontroluj wyświetlanie fontów podczas ładowania:

cssCopy@font-face {
  font-family: 'MojFont';
  src: url('/fonts/mojfont.woff2') format('woff2');
  font-display: swap;
}

3. Ogranicz liczbę fontów – każdy dodatkowy font to dodatkowy plik do pobrania. Czy naprawdę potrzebujesz pięciu różnych grubości tego samego fontu?
4. Rozważ użycie fontów systemowych – są już dostępne w przeglądarce, więc nie powodują przesunięć.

Fonty mają ogromny wpływ na wygląd strony, ale nadmierne ich wykorzystanie może zaszkodzić wydajności i stabilności wizualnej.

Jak mierzyć i monitorować Cumulative Layout Shift?

Aby skutecznie optymalizować CLS, potrzebujesz odpowiednich narzędzi pomiarowych. Na szczęście, Google udostępnia kilka świetnych, darmowych rozwiązań.

Google PageSpeed Insights i Lighthouse

PageSpeed Insights to najprostsze narzędzie do szybkiego sprawdzenia CLS:

1. Wejdź na PageSpeed Insights – tutaj
2. Wpisz URL swojej strony
3. Sprawdź wynik CLS w sekcji Core Web Vitals
4. Przejrzyj szczegółowe diagnozy i rekomendacje

Lighthouse, wbudowany w Chrome DevTools, daje podobne możliwości, ale możesz go używać również lokalnie, podczas pracy nad stroną:

1. Otwórz DevTools w Chrome (F12)
2. Przejdź do zakładki „Lighthouse”
3. Wybierz kategorię „Performance”
4. Uruchom test i sprawdź wyniki CLS

Chrome DevTools i inne narzędzia pomiarowe

Chrome DevTools oferuje również funkcję bezpośredniego śledzenia przesunięć układu:

1. Otwórz DevTools (F12)
2. Przejdź do zakładki „Performance”
3. Nagraj ładowanie strony
4. Sprawdź sekcję „Experience” – przesunięcia układu są oznaczone czerwonymi trójkątami

Inne przydatne narzędzia do monitorowania CLS:

• Web Vitals Extension – rozszerzenie Chrome pokazujące metryki Core Web Vitals w czasie rzeczywistym
• Search Console – dane CLS dla całej witryny
• CrUX (Chrome User Experience Report) – rzeczywiste dane o wydajności zebrane od użytkowników Chrome

Regularne sprawdzanie tych wskaźników pomoże Ci wyłapać problemy, zanim zauważą je użytkownicy i Google.

Cumulative Layout Shift – dlaczego warto się tym przejmować?

CLS to nie tylko abstrakcyjna metryka wymyślona przez Google. To rzeczywisty wskaźnik jakości doświadczenia użytkowników na Twojej stronie. Stabilny układ to:

• Zadowoleni użytkownicy, którzy spędzają więcej czasu na Twojej stronie
• Niższy współczynnik odrzuceń
• Wyższe pozycje w wynikach wyszukiwania Google
• Więcej konwersji, jeśli prowadzisz sklep lub zbierasz leady

Optymalizacja CLS wymaga systematycznego podejścia:

1. Zmierz obecny CLS swojej strony
2. Zidentyfikuj elementy powodujące przesunięcia
3. Wdróż odpowiednie rozwiązania, zaczynając od największych problemów
4. Regularnie monitoruj wskaźniki, aby upewnić się, że wprowadzone zmiany przynoszą efekty

Pamiętaj – poprawa Cumulative Layout Shift to inwestycja zarówno w SEO, jak i w komfort użytkowników. A zadowoleni użytkownicy to podstawa sukcesu każdego projektu internetowego.

Sprawdź CLS swojej strony już dziś i zacznij pracę nad optymalizacją. Twoi użytkownicy i Google docenią stabilny, przewidywalny układ strony.